İlçemizde El Sanatları
El sanatları kişinin kendi elleriyle üretimde bulunduğu hobi ve aktiviteleri kapsayan bir sanat dalıdır.
A+A-
Bu üretim zevk ya da ticari amaçlı olabilir. Bazı el sanatları yüzyıllardan beri geçerli olan geleneklere dayanmaktadır.
El Sanatları insanoğlu var olduğundan beri tabiat şartlarına bağlı olarak ortaya çıkmıştır. İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak, giyinmek ve korunmak amacı ile ilk örneklerini vermiştir. Daha sonra gelişerek çevre şartlarına göre değişimler gösteren el sanatları, ortaya çıktığı toplumun duygularını, sanatsal beğenilerini ve kültürel özelliklerini yansıtır hale gelerek geleneksel vasfı kazanmıştır.
KİLİMLER
Kilimler, kültürümüzü ve tarihimizi yansıtan birer ayna gibidir. Adilcevaz’da el dokuması kilim üretimi 1997 yılından itibaren düzenli olarak yapılmaktadır.
Halen dört adet kilim atölyesinde Türk kilimlerinin tüm renk, desen ve motiflerinin yanı sıra heybe, minder, yolluk, çanta ve özel siparişlerde üretilmektedir. Tüm bunlar kaliteli yün iplikler, kök boyalar ve Adilcevazlı genç kızların göz nuru alın teriyle dokunmaktadır.
Adilcevaz’a has diyebileceğimiz birkaç kilim modeline göz atacak olursak:
Aslan Üzerindeki “Tanrı Haldi” Motifli Kilim: Adilcevaz Kef Kalesi’nde bulunan, Urartu panteonunun baş tanrısı “Haldi”yi tasvir eden bu kilim, Adilcevaz’la özdeşleşmiştir.
Seleser: Bu motif ejderhayı temsil etmekte olup bereketi, bolluğu, mutluluğu sembolize eder.
Dağ Gezer: Adilcevaz’ın tarihini, dağlarını, Van Gölü’nü anlatmaktadır.
Avşar Güzeli: Bu kilimdeki motif Avşar Beyliklerinde yaşayan ve gelin olan genç bir kızın kına gecesini anlatmaktadır.
Güzsaray: Bu kilim ilk olarak Sarya adlı bir kadın tarafından dokunduğu için bu ismi almıştır. Baharın gelmesini ve çiçekleri temsil eder.
Su Yolu: Adilcevaz’ın doğal güzelliklerini anlatmaktadır ve bereketi simgeler.
Güz Çicek: Sevgi ve hoşgörüyü temsil eder. Ayrıca üretkenliğin sembolü olarak ta kullanılır.
BASTONCULUK
Adilcevaz’da gün geçtikçe gelişen ve yurt çapında tanınmaya başlayan diğer bir el sanatları ürünü de bastonlardır. Genellikle ceviz ağacından yapılan bastonlar, gerek motiflerine gerekse yapımında kullanılan malzemelere göre adlandırılmaktadır.
Ceviziyle meşhur Adilcevaz’da, baston yapımında genelde sağlam ve dayanıklı olması bakımından ceviz ağacı kullanılıyor. Bastonculukta ceviz ağacının yanı sıra manda, sığır ve koç boynuzu da kullanılmaktadır.
Baston boyunda kesimi yapılan ağaçlar, sadece rende kullanılarak yuvarlak hâle getirilir. Baş kısmına eklenen figürler törpüyle düzeltildikten sonra zımparası yapılır. Oldukça zaman alan bu işlemlerden sonra zımparası tamamlanır. Bu arada bastonların gövde ve baş kısmına yapılan motif ve kemik işlemeleri de tamamlanır. En son verniği atılan bastonlar, bundan sonra hazır hâle getirilir.
Adilcevaz’da bastonculuk sanatı Cumali Birol tarafından devam ettirilmektedir. Birol Babasından öğrendiği mesleği küçük atölyesinde yaşatmaya çalışıyor. Bastona hâlâ o eski maharetle şekiller veriyor ve bu sanatın yaşaması için çaba gösteriyor. El emeği ve alın terini sanatla birleştiren Cumali Usta, “Birol Baston” adlı atölyesinde, birer sanat eseri değerindeki bastonlarıyla bu kültürü ayakta tutuyor.
Yasin İPEK’in ''Tarihle doğanın buluştuğu yer Adilcevaz'' isimli kitabından faydalanılmıştır.
El Sanatları insanoğlu var olduğundan beri tabiat şartlarına bağlı olarak ortaya çıkmıştır. İnsanların ihtiyaçlarını karşılamak, giyinmek ve korunmak amacı ile ilk örneklerini vermiştir. Daha sonra gelişerek çevre şartlarına göre değişimler gösteren el sanatları, ortaya çıktığı toplumun duygularını, sanatsal beğenilerini ve kültürel özelliklerini yansıtır hale gelerek geleneksel vasfı kazanmıştır.
KİLİMLER
Kilimler, kültürümüzü ve tarihimizi yansıtan birer ayna gibidir. Adilcevaz’da el dokuması kilim üretimi 1997 yılından itibaren düzenli olarak yapılmaktadır.
Halen dört adet kilim atölyesinde Türk kilimlerinin tüm renk, desen ve motiflerinin yanı sıra heybe, minder, yolluk, çanta ve özel siparişlerde üretilmektedir. Tüm bunlar kaliteli yün iplikler, kök boyalar ve Adilcevazlı genç kızların göz nuru alın teriyle dokunmaktadır.
Adilcevaz’a has diyebileceğimiz birkaç kilim modeline göz atacak olursak:
Aslan Üzerindeki “Tanrı Haldi” Motifli Kilim: Adilcevaz Kef Kalesi’nde bulunan, Urartu panteonunun baş tanrısı “Haldi”yi tasvir eden bu kilim, Adilcevaz’la özdeşleşmiştir.
Seleser: Bu motif ejderhayı temsil etmekte olup bereketi, bolluğu, mutluluğu sembolize eder.
Dağ Gezer: Adilcevaz’ın tarihini, dağlarını, Van Gölü’nü anlatmaktadır.
Avşar Güzeli: Bu kilimdeki motif Avşar Beyliklerinde yaşayan ve gelin olan genç bir kızın kına gecesini anlatmaktadır.
Güzsaray: Bu kilim ilk olarak Sarya adlı bir kadın tarafından dokunduğu için bu ismi almıştır. Baharın gelmesini ve çiçekleri temsil eder.
Su Yolu: Adilcevaz’ın doğal güzelliklerini anlatmaktadır ve bereketi simgeler.
Güz Çicek: Sevgi ve hoşgörüyü temsil eder. Ayrıca üretkenliğin sembolü olarak ta kullanılır.
BASTONCULUK
Adilcevaz’da gün geçtikçe gelişen ve yurt çapında tanınmaya başlayan diğer bir el sanatları ürünü de bastonlardır. Genellikle ceviz ağacından yapılan bastonlar, gerek motiflerine gerekse yapımında kullanılan malzemelere göre adlandırılmaktadır.
Ceviziyle meşhur Adilcevaz’da, baston yapımında genelde sağlam ve dayanıklı olması bakımından ceviz ağacı kullanılıyor. Bastonculukta ceviz ağacının yanı sıra manda, sığır ve koç boynuzu da kullanılmaktadır.
Baston boyunda kesimi yapılan ağaçlar, sadece rende kullanılarak yuvarlak hâle getirilir. Baş kısmına eklenen figürler törpüyle düzeltildikten sonra zımparası yapılır. Oldukça zaman alan bu işlemlerden sonra zımparası tamamlanır. Bu arada bastonların gövde ve baş kısmına yapılan motif ve kemik işlemeleri de tamamlanır. En son verniği atılan bastonlar, bundan sonra hazır hâle getirilir.
Adilcevaz’da bastonculuk sanatı Cumali Birol tarafından devam ettirilmektedir. Birol Babasından öğrendiği mesleği küçük atölyesinde yaşatmaya çalışıyor. Bastona hâlâ o eski maharetle şekiller veriyor ve bu sanatın yaşaması için çaba gösteriyor. El emeği ve alın terini sanatla birleştiren Cumali Usta, “Birol Baston” adlı atölyesinde, birer sanat eseri değerindeki bastonlarıyla bu kültürü ayakta tutuyor.
Yasin İPEK’in ''Tarihle doğanın buluştuğu yer Adilcevaz'' isimli kitabından faydalanılmıştır.
Bu haber toplam 26420 defa okunmuştur
İlgili Haberler
HABERE YORUM KAT